Người già thường bị lở loét da do da kém đàn hồi, sức đề kháng suy giảm và hạn chế vận động, khiến máu khó lưu thông hoặc phải nằm, ngồi lâu. Vậy làm sao để chăm sóc và điều trị vết loét nhanh lành? Hãy cùng chữa lành vết thương tìm hiểu ngay!

Loét da ở người già

Loét da ở người già là tình trạng mất đi lớp biểu bì, hạ bì hoặc thậm chí mỡ dưới da, thường đi kèm viêm nhiễm, sưng đỏ và mủ do nhiễm trùng. Nguyên nhân chính là do sức đề kháng giảm, da yếu dần theo tuổi tác, dẫn đến quá trình phục hồi chậm và dễ bị tổn thương.

Đặc biệt, loét da thường gặp ở những người cao tuổi bị liệt hoặc mất khả năng vận động, phải ngồi hoặc nằm lâu. Tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn ở người tiểu tiện không tự chủ, với vết loét thường xuất hiện ở vùng mông và xương cụt.

Thời gian phục hồi vết loét phụ thuộc vào cơ địa từng người, nhưng nhìn chung, loét da ở người cao tuổi rất khó lành. Nếu không được điều trị kịp thời, loét da có thể dẫn đến nhiễm trùng nặng, thậm chí phải cắt bỏ chi nếu xảy ra ở tay hoặc chân.

Người già bị loét da do đâu?

Nguyên nhân gây ra vết loét trên da bao gồm: Lưu thông máu kém, tỳ đè lên da, tiểu đường,… Mà hầu hết những căn bệnh này đều có nguy cơ cao xảy ra ở người cao tuổi. Do đó mà loét da thường xảy ra ở người già.

Cùng tìm hiểu các loại loét da phổ biến ở người già như sau:

1. Loét da do tiểu đường.

Ngươi già bị loét da do tiểu đường thường xuất hiện tổn thương ở bàn chân.

Bệnh tiểu đường là một căn bệnh gây ra lượng đường trong máu cao. Theo thời gian, lượng đường trong máu cao có thể dẫn đến tổn thương dây thần kinh được gọi là bệnh thần kinh ngoại vi. Trong khi đó, người cao tuổi có phần trăm mắc bệnh tiểu đường cao, đặc điểm chung của bệnh nhân là tê cứng chi dưới (mất cảm giác ở bàn chân và cẳng chân)

Vì không cảm thấy đau đớn khi chân bị thương khiến vết thương khó được phát hiện. Lâu dần dẫn đến tình trạng lở loét chi dưới.

Ngoài ra, lượng đường trong máu cao làm tổn thương các mạch máu nhỏ, dẫn đến suy giảm khả năng chống nhiễm trùng của cơ thể, làm chậm quá trình lành vết thương. Vì thế, vết thương khó lành, dễ nhiễm trùng khiến vết thương lan rộng, lở loét lan rộng và ăn sâu hơn.

Tất cả những yếu tố trên làm gia tăng tỷ lệ loét da ở người già mắc bệnh tiểu đường.

2. Loét da do xơ vữa động mạch

Xơ vữa động mạch, hoặc xơ cứng động mạch, xảy ra khi các động mạch bị thu hẹp do tích tụ chất béo được gọi là mảng bám.

Động mạch có vai trò đưa máu đi nuôi các tế bào, bộ phận trên cơ thể. Khi động mạch bị thu hẹp hoặc bị tắc do các mảng xơ vữa, máu không lưu thông được, các mô da không được cung cấp đủ lượng máu cần thiết có thể bị chết, hình thành vết loét.

Ngoài ra, người mắc bệnh tiểu đường cũng có nhiều khả năng bị xơ vữa động mạch. Điều quan trọng hơn là tuổi càng cao thì xơ vữa càng phát triển. Do đó, người mắc xơ vữa động mạch phần lớn là người lớn tuổi và dễ bị loét da do căn bệnh này.

3. Do tổn thương động mạch, tĩnh mạch

Loét da tĩnh mạch

• Loét da tĩnh mạch là những vết loét nông, hở phát triển ở da cẳng chân do lưu thông máu kém.

• Tổn thương các van bên trong tĩnh mạch chân ngăn cản máu trở về tim. Thay vào đó, máu tích tụ ở cẳng chân, khiến chúng sưng lên. Vết sưng này gây áp lực lên da, có thể gây loét.

Loét da động mạch (thiếu máu cục bộ)

• Loét động mạch xảy ra khi động mạch không cung cấp đủ máu giàu oxy đến các chi dưới. Nếu không được cung cấp oxy ổn định, các mô sẽ chết và hình thành vết loét.

• Loét động mạch có thể hình thành ở mặt ngoài của mắt cá chân, bàn chân và ngón chân

4. Lở loét da do tỳ đè

Loét do tỳ đè xuất hiện khi da bị áp lực trong thời gian dài, thường gặp ở người già do khả năng vận động kém, phải nằm hoặc ngồi lâu. Tình trạng này trở nên nghiêm trọng hơn ở những người bị liệt do bệnh lý hoặc chấn thương, buộc họ phải giữ nguyên tư thế trong thời gian dài, gây áp lực lên da.

Áp lực liên tục khiến mạch máu bị chèn ép, ngăn cản lưu thông máu đến mô da, dẫn đến hoại tử và hình thành vết loét. Loét thường xuất hiện ở các vùng da mỏng bao phủ xương như xương cụt, hông, mắt cá chân. Nếu không được điều trị kịp thời, loét do tỳ đè có thể làm tổn thương sâu đến gân, dây chằng và cơ.

5. Do chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng kém cũng là nguyên nhân khiến loét da ở người già. Khi tuổi cao, người già thường ăn ít do răng yếu hoặc mất cảm giác ngon miệng, dẫn đến cơ thể thiếu hụt các chất dinh dưỡng quan trọng như protein, khoáng chất và vitamin. Những chất này giúp tái tạo tế bào, và khi thiếu hụt, lớp mô dưới da mỏng đi, dễ tổn thương hơn, tăng nguy cơ lở loét.

Người già dễ bị loét da ở vùng nào?

Vết loét có thể xảy ra ở bất cứ vị trí nào trên cơ thể. Tuy nhiên người cao tuổi vận động ít, nằm nhiều, ngồi nhiều khiến cho các vùng da tiếp xúc bị bí bách, ẩm ướt tạo điều kiện vết loét hình thành và phát triển nhanh hơn.

Những vùng da dễ bị lở loét nhất ở người già là những nơi xương nhô lên, có lớp cơ và da bao bọc quá mỏng. Cụ thể như sau:

• Tư thế nằm ngửa: Dễ loét vùng sau gáy, hai bên xương bả vai, cùi chỏ tay, gót chân, xương cụt.

• Tư thế nằm nghiêng: Nghiêng về phía nào thì bên đó trực tiếp bị ảnh hưởng: thái dương, phía trong và ngoài đầu gối, da xương hông, da mắt cá chân phía bên ngoài.

• Tư thế ngồi: Dễ loét vùng mông, xương cụt, mặt dưới đùi, chân.

Xử lý vết loét da cho người già

Loét da ở người già thông thường rất khó lành và có nguy cơ lan rộng, tiến triển nặng hơn. Vì vậy nhiều người đặt ra câu hỏi “làm thế nào khi vết loét xảy ra ở người già?”

Khi vết loét ở người già xảy ra, việc ưu tiên hàng đầu là tìm ra phương pháp điều trị phù hợp, tránh tình trạng vết loét lan rộng, tái phát. Cụ thể bạn có thể tham khảo các bước dưới đây giúp xử lí các vết loét ở người già:

Bước 1: Làm sạch vết loét.

Để bước sát khuẩn đạt hiệu quả trước hết chúng ta cần làm sạch vết loét. Theo quan sát, các vết lở loét ở người già đều có dịch mủ màu vàng, có thể dính bụi bẩn hoặc các sợi lông từ quần áo hoặc từ băng gạc,… Việc của chúng ta là làm sạch bề mặt vết loét như sau:.

• Với các mô tổn thương, mô hoại tử không có khả năng hồi phục. Cần sử dụng thiết bị chuyên dụng hoặc chiếc nhíp sạch, đã được sát trùng để loại bỏ phần mô đã chết giúp loại bỏ vi khuẩn, tế bào chết và ngăn chặn ổ hoại tử lan rộng.

• Thấm ẩm nước muối sinh lý vào một chiếc khăn sạch, lau nhẹ nhàng trên vết loét da

Bước 2: Sát khuẩn vết loét

Sau bước làm sạch, ta tiến hành bước sát khuẩn – đây là bước quan trọng với mọi vết loét. Loét da có thể gây nhiễm trùng, vì vậy sát khuẩn giúp người bệnh loại bỏ được các nguy cơ nhiễm trùng do vi khuẩn gây ra. Tuy nhiên phương pháp này chỉ áp dụng cho những vết loét nông.

Vết loét nông nên được sát khuẩn tại chỗ bằng dung dịch dịu nhẹ như nước muối sinh lí

Lưu ý: Không nên sát khuẩn bằng các dung dịch có mức độ sát khuẩn mạnh vì nó có thể ăn mòn mô lành xung quanh vết loét, cản trở quá trình lên da non khiến vết thương lâu lành.

Bước 3: Sử dụng kháng sinh bôi, uống (nếu cần)

Ngoài dung dịch sát khuẩn, kháng sinh bôi tại chỗ cũng có thể áp dụng cho các vết loét có nguy cơ nhiễm khuẩn như: neomycin, polymyxin hay sulfadiazine bạc,… Tuy nhiên các loại kháng sinh này có thể gây dị ứng đối với người có là da nhạy cảm. Đặc biệt là người già – làn da đã mỏng, yếu và dễ kích ứng. Tốt nhất là bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ trước khi dùng kháng sinh trên da cho họ.